Yurttaş Kane
Citizen Kane
1941
Ortalama Puanı: 9.2
Öykü
Dünyanın en zengin adamlarından, ünlü gazete patronu Charles Foster Kane, şaşalı konağında son nefesini verirken ağzından bir tek kelime çıkar; Rosebud. Gül goncası anlamına gelen bu kelimenin neyi ifade ettiğini anlamak için bir muhabir Kane ile birlikte yaşamış veya çalışmış herkesin izini sürmeye başlar. Bu insanlar kendi bakış açılarından hikayelerini anlatırken geri dönüşlerle, Kane'nin yoksulluk günlerinden, imparatorluğa geçişinin ve son dönemde yalnızlığa gömülüşünün öyküsü çıkar ortaya.
Notlar:
- Filmi yazıp yöneten ve başrolünde oynayan Orson Welles, bütün bunları yaparken sadece 25 yaşındaymış. Ezik hissediyorsanız şunu da ekleyebiliriz ki; iki yaşında okumayı öğrendiği söyleniyor.
- Film, açıkça hayatını konu aldığı için ünlü basın patronu William Randolph Hearst'i çok kızdırmış. Bütün çabalarına rağmen filmin gösterimini engelleyememiş. Gazetelerinde Orson Welles'ten veya filmlerinden bahsedilmesini yasaklamış.
- William Randolph Hearst'ün yakın arkadaşı Gore Vidal'a ait bir makaleye göre, "Rosebud" Hearst'ün uzatmalı metresi Marion Davies'in klitorisine verdiği isimmiş.
- Orson Welles, bu filmi çekerken 1939 yapımı Stagecoach filmini neredeyse kırk defa izlemiş.
- Film 1998'de Amerikan Film Enstitüsü tarafından tüm zamanların en iyi filmi seçilmiş.
- Film 1942'de dokuz dalda Oscar'a aday gösterilmiş fakat bunlardan sadece en iyi orjinal senaryo ödülünü kazanmış..
İzleyenler ne demiş?
bak buna on verilir...
simdi ben bu filmi ilk gordugumde, "ya, iyi hos, ama o kadar da super degil" diye dusunmustum. ama bilmiyordum ki o zamanlar, bu film yapildiginda zamaninin seneler ve seneler oncesindeymis. simdi standart gordugumuz bazi seyler (cekim acilari, bazi montaj sahneleri, komplike geri donuslerle dolu bir anlati) bu film yapildigi zamanlarda henuz yokmus bile. teknigi bir yana, film de ilginc hani. bir de, fimin hearst'u anlattigini soylerler, fakat ayni oranda otobiyografik bir filmdir de, ozellikle kane'in cocuklugu ve zengin bir adam tarafindan alinip okula yollanmasi falan, aynen welles'in hayatinda da olan seyler. yani neymis, hearst'un bu kadar kasmasina hic gerek yokmus. kucuk ekran ve turkce dezavantajlarina ragmen izlemekte sonsuz fayda var.muazzam...
Bu filmi hep methetmişlerdi. Geçen gün TRT2'de izleyince övgüleri az buldum. Helal olsun Orson Welles.neymiş?
arkadaşlar neymiş demek ki sinema? buymuş. haaaa. burada (veya herhangi bir yerde) sinemalar üstüne birçok yorum okunur. burda biri bir filme 1 verir öbürü "başka filme mi gittiniz?" diye sorar 10 verir. benim de hep tercihim ikisinin arasıdır. neden? ben herhangi bir filme 7, 8, 5 gibi notlar verdim mi aklıma hep "ulen yurttaş kane var, potemkin var" diye veririm ve hep izlediğim filmlerin notlarını bu iki filme (ve aklıma gelmiyen bir kaç tane bu ayarda filme) 10 verdiğimi varsayarak veririm. neymiiiiiş? ooooonnnnnnnnnnn.... haaaaaaaaa....amerikan film yazarları derneg?i 10 verdiyse yalandır palavradır
"yok o kadar abartacak bi s¸ey.dönemine göre ilkler var ama, banu alkan da dönemine göre ilkti.ilk olmak ayrı, ilk olup bis¸eye benzemek ayrı. aha alın 5 veriyorum.hiç utanmıyorum sıkılmıyorum. 2 yas¸ında okuma ög?renmis¸mis¸, çakayım ben de 1 yas¸ında buzulları eritip araplara satalım diyodum. bu yazıyı ilenç, ve haset içinde yazdıg?ım yalandır.du bak hatta 4 veriyorum.aha verdim al.güce tapanlar sizi ya..." yaaa iste seneler evvel hasedimden prangalar eritirken kaleme aldigim(evet aligator kalemin kicindaki silgiyle yazdim bu yaziyi hirsimdan) ve dort notunu ilistirdigim bu yorum seneler sonra yeniden karsima cikti. Turgut ozal in kendine yazdigi ve asla eline gecmeyen 2000 yilinda acilacak mektubu kadart olmasa da beni derinden sarsti. Hemen gunah cikarircasina sinema ogrencisi kardeslerimden arta kalan detaylari gireyim. Oncelikle soylemeliyiz ki bu filmde gizli ozne f w murnau dur. Murnau dan nosfertau ve last laugh (letzte man olmali almancasi da) u izlemis ve ziyadesiyle etkisinde kalmis olan Orson, bu film sayesinde amerikan pazarina ve sesli sinemaya dusuk aci, hareketli kamera, ince bel gibi detaylari gayet iyi aktarmistir. Last Laughdan daha tartismali, olayli bir konsuu, anlatimi vesairesi oldugundandir, ki amerikan sinema yazarlari dernegi,"amerikali ne de olsa" diyerek yari hakli, yari haksiz tum zamanlarin en iyi filmi odulunu 10 ar senelik muayyen araliklarla vermekten bikmamislardir. Gizli nesnemiz ise potemkin zirhlisi ile dialektik montaj i dunyaya tanitmis bu yuzden (eminim istemeyerek) bir kisim sinema elestirisi ile kimlik, barkod pesinde kosan eblehin agzina dolamis Sergey ayzenstaynnn dir. Montaj i bu filmde pek yerli yerinde kullanan orson, ayrica donemin hizli filmler, alan derinligini arttiran mercekleri ve o sene icad olunan espresso makineleriyle (yalan san sen) filmi guzellestirmis, enginlestirmislerdir. Ayrica ilk kez gercek anlamda (yalan anlamda olanlari da varmis) sound editing in uygulandigi film kabul edilir ki, bu "ki" den sonra "hakaten de oyledir' diyerek kendimize otomatik yapmaktan baska opsiyonumuz yoktur. "Rocky 4 1985 de yapildi elestirmeyiniz." diyen ibislere de 40 li yillarda neler yapilabilecgi hakkinda fikir vermesi gereken bir basyapittir. Sinema tarihi !977 de star Wars ile baslamadi....
ben mi sinemadan anlamıyom, sinema mı beni anlamıyor. tamam, iyi güzel film de; niye ki tüm zamanların en iyi filmi bu? bilmiyorum, korkuyorum.yurttaş kamil
ben orson welles'i gerek fiziği gerekse sanatı bakımından beyenen bir insanım. lakin bu filmini pek tutmam. hatta ve hatta orson welles'in en kotu filmidir, bay arkadin ise en byendiğim filmidir. filmi belki amerikalı olsaydım çok beyenirdim. başıma tac yapmak suretiyle sagda solda takılırdım, lakin gelin görünki sewgili zuxxiseverler turk evladıyım ve bizim buralarda manhattan adasındaki gibi her köşede 200 metrelik binalar yok, kafanı hafif kaldırsan hangi reklam tabelasına bakacağını şaşıracağın bir times square yok. dolayısıyla ben bu charles kane'in manyaklıklarından etkilenmiyorum, ne parasının inanılmaz çokluğundan , ne de xanadu gibi manasız büyüklükte bir 'saray' yaptırmış olması bana vız geliyor açıkçası. zaten filmin ismi yurttaş kane; orson efendi amerikan halkına "bakın bu adam da sizden biri aslında, ve gördüğünüz gibi o da s.çabiliyor, bunca parasına rağmen kadınlar onu da terkedebiliyor. bakın bakın ölümünde onca servetine rağmen okadar çaresizki sanki bütün yaşamı boşuna geçmiş gibi taa çocukluğuna serzenişte bulunuyor, kabul edin bu kadar paranz olmasa bile siz ondan daha mutlusunuz, hadi yine iyisiniz" diyor. işte bu yüzden amerikalılar daha çok sevebiliyor bu filmi bize nazaran. oysaki yeşilçam yurttaş kamil diye bi film çevirip bir türk politikacısının iç sıkıntılarını anlatsaymış mesela paçalı don giyen bir adam olduğunu gösterip bunun üzerine onca zorluğa rağmen 30 - 40 yıldır 'vatana hizmet aşkıyla' politikayı bırakmamadığını gösterip bunun üzerine ona vizonteledeki gibi lahmacun yedirseymiş açıkçası ben çok tutardım eminim türk halkı da çok tutardı bunu, çünkü onlar en iyisini hakediyorlar, canlarım benim.Marjinal olmayalım
Eğer bugün vizyona giren herhangi bir filmde bile bu filmden izlere raslayabiliyorsam... Eğer Goodfellas, Fight Club, Velvet Goldmine gibi sevdiğim filmler baştan sona yurttaş kane kokuyorsa... Eğer Kubrick Shining için kurduğu oteli Kane'in malikanesinden etkilenerek kuruyorsa, ve Federico Fellini Welles'le karşılaştığında "ustamla karşılaşmak gibiydi" diyorsa... O zaman özenti olurum, herkes öyle diyor diye öyle derim, güce taparım, sürüye katılırım ve 10 puanı tak diye basarım, buyrun:...
guzel filmdi ama acıkcası su an pek bisey hatırlamıyorum filmi orjinal seslendirmesi ile izledigim icin baya kazınmıstım anlamak icin. ben de zaten balık hafızası oldugunu soyluyor denyonun biri. dogru galiba. ama izlerken buyuk keyif aldıgımı unutmadım. aferin bana. rosebud.tamamdır.